Zmiany w szkoleniu kierowców zawodowych

Szkolenie Kierowców Zawodowych – Za chwilę podpis Ministra Adamczyka!

23 lutego 2023 r. ponownie ruszyły oczekiwane od miesięcy prace nad projektem rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie szkolenia i egzaminowania kierowców wykonujących przewóz drogowy. W związku z wprowadzeniem w kwietniu zeszłego roku zasadniczej zmiany do systemu szkoleń kierowców zawodowych polegającej na wprowadzeniu elektronicznego obiegu dokumentów, już w maju rozpoczęły się prace nad poprawkami do tego systemu. Szereg uwag zgłaszały organizacje społeczne zrzeszające podmioty szkolące kierowców w zakresie kwalifikacji wstępnej. W szczególności dotyczyło to uciążliwości przy właściwym wypełnianiu dokumentacji elektronicznej i podpisywaniu jej podpisem elektronicznym lub profilem zaufanym.

Resort idąc za głosem środowiska przygotował projekt rozporządzenia który uwzględnia następujące rozwiązania

1. Opracowując nowe programy szkolenia dla kursów kwalifikacyjnych nie będziecie już musieli pamiętać o zachowaniu chronologii bloków programowych określonych w załączniku do rozporządzenia. Ułatwi to organizację kursu i pozwoli dostosować program do specyfiki pracy danego przedsiębiorcy.
2. Przepisy jednoznacznie zezwolą na zaplanowanie ćwiczeń oraz zajęć praktycznych po zakończeniu wszystkich zajęć teoretycznych. Trzeba będzie jednak pamiętać, że należy to zrobić na etapie przygotowywania programu szkolenia.
3. W planie realizacji szkolenia trzeba będzie wskazać, jakie zajęcia z przedstawionego programu szkolenia planujemy zrealizować w poszczególnych dniach prowadzenia zajęć na kursie kwalifikacyjnym lub szkoleniu okresowym i jakie metody szkolenia planujemy stosować. Zgodnie z przepisem art. 39g ust. 5 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz.U. z 2022 r. poz. 2201) przedsiębiorca składając wniosek o wpis do rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodek szkolenia załącza do tego wniosku także program szkolenia wraz z planem wykonania szkolenia oraz metodami nauczania. Sam program nie stanowił nigdy problemu i wiadomo było, że składa się go tylko raz i zwykle dopóki nie było zmiany przepisów program pozostawał aktualny dla wszystkich prowadzonych prze dany ośrodek szkoleń. Inaczej było w przypadku planu wykonania szkolenia wraz z metodami nauczania. Niektóre organy nadzoru, żądały przedstawienia takiego planu przed każdym przeprowadzanym szkoleniem. Ta rozbieżność wynikała z braku definicji planu szkolenia. W projektowanych przepisach plan wykonania szkolenia będzie jednoznacznym uzupełnieniem programu szkolenia, a więc jednoznacznie będzie musiał być przedłożony wyłącznie w momencie składania wniosku o wpis do rejestru.
4. Osoby, które uzyskały wcześniej świadectwo kwalifikacji zawodowej potwierdzające ukończenie szkolenia okresowego, a nie uzyskały wpisu do prawa jazdy lub nie uzyskały karty kwalifikacji kierowcy będą mogły przystąpić wyłącznie do szkolenia okresowego. Obecne brzmienie przepisu §6 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia stwarzało wątpliwości sugerując, że w celu przystąpienia do szkolenia okresowego należy przedłożyć co najmniej kopię świadectwa kwalifikacji zawodowej potwierdzającego ukończenia kwalifikacji wstępnej lub kopię prawa jazdy z wpisem kodu 95. W takim przypadku osoby, które nie miały wpisu, a miały ukończone wyłącznie szkolenie okresowe, musiałyby ponownie przystępować do kwalifikacji wstępnej. 
5. Kierownik ośrodka szkolenia zostanie odciążony od ciągłego i osobistego wypełniania obowiązków administracyjnych. Po wejściu w życie nowych przepisów prawie wszystkie obowiązki kierownika ośrodka będzie mogła wypełniać osoba upoważniona przez kierownika ośrodka.
6. Podczas przyjęcia osoby szkolonej na szkolenie ośrodek szkolenia nie będzie musiał „weryfikować w profilu kierowcy zawodowego aktualności orzeczenia stwierdzającego brak przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy na stanowisku kierowcy i orzeczenia psychologicznego stwierdzającego brak przeciwwskazań psychologicznych do wykonywania pracy na stanowisku kierowcy”. Przepisy ustawy o transporcie drogowym nie wymagają tego od podmiotów prowadzących szkolenie.
7. Kierownik ośrodka szkolenia nie będzie musiał zwracać profilu kierowcy zawodowego w celu wyjaśnienia niezgodności przez właściwy organ w przypadku wątpliwości co do ważności i prawidłowości danych zawartych w tym profilu. Nie oznacza to jednak, że kierownik ośrodka nie będzie mógł tego zrobić. Zamiast obowiązku mamy tu możliwość, a więc w niektórych przypadkach nie będziemy musieli odsyłać osoby szkolonej. Nieścisłości w profilu będzie można poprawić podczas dalszych procedur np. po ukończonym szkoleniu. (usunięcie w § 7 ust. 4)
8. W przypadku prowadzenia dokumentacji w formie elektronicznej w systemie teleinformatycznym ośrodka wpisy dokonywane przez kierownika ośrodka w ewidencji osób szkolonych, a także osoby prowadzące zajęcia lub odbywające zajęcia w książce przeprowadzonych zajęć będą potwierdzane wyłącznie przy użyciu unikalnego identyfikatora i hasła nadanego w systemie teleinformatycznym ośrodka szkolenia. Do ich dokonywanie nie będzie już potrzebny kwalifikowany podpis elektroniczny, podpis zaufany albo podpis osobisty. (zmiana § 7 ust. 8)
9. Do książki przeprowadzonych zajęć osoby szkolonej nie trzeba będzie wpisywać liczby przejechanych kilometrów, a także numeru rejestracyjnego pojazdu albo marki, typu, modelu oraz numeru certyfikatu symulatora.(zmiana § 8 ust. 1 pkt 2)
10. Do ośrodka doskonalenia techniki jazdy nie trzeba będzie wozić książek przeprowadzonych zajęć. Dopuszczone będzie, zamiast wpisu do książki, dołączenie do książki wystawionego przez ośrodek doskonalenia techniki jazdy zaświadczenia potwierdzającego przeprowadzenie odpowiednich zajęć. Warunkiem będzie aby to zaświadczenie zawierało dane tożsame z książką przeprowadzonych zajęć. (dodanie w § 8 ust. 4)
11. Zajęcia praktyczne podczas szkolenia okresowego prowadzonego w formie kursu okresowego będzie można prowadzić także odpowiednio do potrzeb w sali lub na placu manewrowym ośrodka szkolenia. (Zmiana § 13 ust. 3)
12. Podczas szkolenia okresowego prowadzonego w formie kursu okresowego nie trzeba już będzie każdorazowo po każdym module aktualizować profilu kierowcy zawodowego. Będzie się to rozbiło dopiero po zakończeniu kursu. (zmiana § 15 ust. 1)
13. Dodatkowy kurs (ADR, czy przewóz zwierząt) nie będą już zmniejszały wymiaru godzin dla szkolenia w zakresie bloku programowego D, D+E, D1 i D1+E. Pozostanie wyłącznie zmniejszenie dla bloku C, C+E, C1 i C1+E. (zmiana § 16 ust. 2)
14. W ramach zajęć teoretycznych nie tylko wykłady będzie można prowadzić w formie nauczania na odległość z wykorzystaniem technik komputerowych i Internetu pod nadzorem ośrodka szkolenia. W zasadnie będzie można przeprowadzić w ten sposób zajęcia w dowolnej formie takiej jak wykłady, ćwiczenia, pokazy, prezentacje czy testy pod warunkiem, że sposób ich prowadzenia będzie ujęty w programie szkolenia. (zmiana § 17 ust. 1 pkt. 3)
15. Oprogramowanie nie będzie musiało:
    • zapewniać zabezpieczenia przed ingerencją w kolejność prowadzonych zajęć – efekt rezygnacji z chronologii,
    • spełniać warunku, że każde logowanie wymaga potwierdzenia kodem wysyłanym na telefon osoby szkolonej,
16. W każdych 60 minutach, które wchodzą w godzinę zajęć lub ćwiczeń będzie trzeba uwzględnić 5 do 10 minut przerwy. Oczywiste, że większość nas to robiła, tylko formalnie nie było to dopuszczone i można było z tego powodu dostać zalecenia pokontrolne lub inne kary od kontrolujących.
17. Aktualizując profil kierowcy zawodowego po ukończeniu szkolenia okresowego w formie kursu okresowego oraz wymaganej liczby modułów szkolenia okresowego w formie cyklu zajęć nie będzie się do niego wpisywać zakresu ukończonego szkolenia okresowego, ale będzie trzeba wydać osobie szkolonej papierowe świadectwo kwalifikacji zawodowej potwierdzające ukończenie tego szkolenia. Trzeba pamiętać, że drugi egzemplarz tego świadectwa pozostaje w ośrodku szkolenia i musi być gromadzony.
18. W teście kwalifikacyjnym realizowanym w WORD będzie mógł brać udział tłumacz języka migowego lub tłumacz systemu językowo-migowego lub tłumacz przysięgły. W przypadku tłumacza języka migowego jego obecność na teście kwalifikacyjnym zapewnia sobie osoba egzaminowana lub na życzenie może być zapewniony przez ośrodek egzaminowania. W przypadku tłumacza przysięgłego jego obecność na teście kwalifikacyjnym zapewnia sobie osoba egzaminowana. W każdym przypadku konieczność ich udziału trzeba będzie zgłosić w momencie zapisu na test.
19. WORD nie będzie musiał w przypadku wątpliwości co do ważności i prawidłowości danych zawartych w profilu kierowcy zawodowego ośrodek egzaminowania zwracać profilu kierowcy zawodowego w celu wyjaśnienia niezgodności przez właściwy podmiot lub organ. Pomimo nieścisłości będzie mógł przeprowadzić test.
20. Do testów kwalifikacyjnych realizowanych w ramach bloku D, D+E, D1 i D1+E zostanie dołożona nowa tematyka określona w module 1.6.(a) czyli umiejętność przewidywania i oceny zagrożeń w ruchu oraz dostosowanie się do nich. Będzie jednak ona na egzaminie dopiero po wdrożeniu elektronicznej wersji testu kwalifikacyjnego.
21. W teście będzie mógł brać  udział:
22. tłumacz języka migowego lub tłumacz systemu językowo-migowego, którego obecność na teście kwalifikacyjnym zapewnia sobie osoba egzaminowana lub którego obecność jest  zapewniona przez ośrodek egzaminowania,
23. tłumacz przysięgły, którego udział zapewnia sobie osoba egzaminowana, jeżeli osoba ta nie włada językiem polskim w stopniu umożliwiającym przeprowadzenie testu kwalifikacyjnego oraz zrozumienie zasad przeprowadzania tego testu,
24. Podobnie jak ośrodek szkolenia WORD będzie musiał wydać osobie egzaminowanej świadectwo kwalifikacji zawodowej w postaci papierowej. I tak samo drugi egzemplarz będzie musiał przechowywać w swoich dokumentach.
25. Wszystkie tematy określone w załączniku nr 1 do rozporządzenia stają się zagadnieniami. Oznacza to, że w książce ewidencji nie będziemy już wpisywać i potwierdzać każdego pojedynczego zagadnienia np. 1.6.8. (dotychczas tematu) a jedynie tematy np. 1.6 co znacznie ograniczy uciążliwość jej wypełniania. W przypadku szkoleń prowadzonych w oparciu o oprogramowanie komputerowe znacznie zmniejszy liczbę testów sprawdzających.
26.  Wszystkie zajęcia realizowane jako T/C będą musiały być realizowane jako teoria i ćwiczenia.
27. W tabeli nr 3 dokonano także zmiany liczby godzin szkolenia dla poszczególnych tematów. Wynika ona z dodania tematu 1.6(a)  umiejętność przewidywania i oceny zagrożeń w ruchu oraz dostosowanie się do nich.

Na dostosowanie planu i programu szkolenia ośrodki szkolenia będą miały 6 miesięcy od daty wejścia w życie rozporządzenia.

Rozporządzenie wejdzie w życie 14 dni od dnia jego ogłoszenia, ale zmiana:

1. § 7 ust. 2 czyli zmiana zasad wypełniania dokumentów przy przyjęciu na kurs w zakresie likwidacji obowiązku weryfikacji danych w profilu zarówno przez OS jak i przez WORD – wejdzie w życie 4 miesiące od dnia publikacji.
2. § 7 ust. 2 czyli zmiana zasad wypełniania dokumentów przy przyjęciu na kurs w zakresie ograniczenia danych wpisywanych w profilu w momencie rozpoczęcia zajęć i ich zakończenia – wejdzie w życie 3 miesiące od dnia publikacji.
3. § 20 ust. 3; § 33 ust. 1; § 42 ust. 1 w zakresie wydawania papierowego świadectwa kwalifikacji zawodowej oraz dodania nowej tematyki do egzaminu i programów szkolenia – wejdzie w życie 30 dni od dnia publikacji.